Maden Kabloları

Maden kabloları tüm açık ve kapalı kömür madenleri başta olmak üzere diğer madenlerde tercih edilen kablolardır. Maden kabloları içerik olarak diğer kablo türlerinden farklılık gösterir. Çünkü maden kablolarının koruyuculuğu ve yanmaya karşı durumu daha korunaklı üretilmiştir. Maden kabloları genellikle ülkelerin kendi standartlarına ve kendi oluşturdukları şartnamelerine göre değişir.

Bunun nedeni her ülkede çıkartılan ve aktif olan madenlerin değişmesidir. Çalışma ortamı dikkate alınarak hazırlanan bu şartnameler maden türüne göre de değişiklik gösterir. Ülkemizde maden kabloları için oluşturulan şartname ve standartlar Türkiye Maden Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanmaktadır.

 Ülkelerde Kullanılan Şartnameler Ve Standartlar

Ülkelerde maden çıkartımı ekonomi açısından oldukça önemlidir. Fakat maden çıkartılırken kullanılan malzemenin ve ortamın uygun koşullarda olması çok önemlidir. Bu koşulları sağlamak için ülkeler kendi standartlarını oluşturmaktadır. Ülkemizde de Türkiye Maden Genel Müdürlüğü tarafından uygulanan maden kablolarına ilişkin şartnameler şu şekildedir;

• MGM-101,
• MGM-109,
• MGM-110,
• MGM-111,
• MGM-112,
• MGM-115 ve MGM-118’dir.

Türkiye madenlerinde kullanılan tüm maden kabloları mutlaka belirlenen ürün grubuna göre uygun şartnameyi taşıması gerekir. Ayrıca bazı maden kablolarında ithal standartlar da tercih edilir. Bu standartlar arasında en fazla kullanılanı Almanya, İngiltere ve Avustralya standartlarıdır. Almanya’nın maden kabloları konusundaki standartları;

-DIN VDE 0250-812 ile DIN VDE 0250-813 standardıdır.

İngiltere standardı; BS6708,

Avustralya standardı ise; AS/NZS 1802 ve AS/NZS 2802 standartlarıdır.

 Maden Kablolarının Yapısı

Maden kablolarının yapısı kullanılan maden türüne göre değişir. Maden kablolarında genel yapı koruyuculuğun yüksek olmasıdır. Özel olarak üretilen maden kabloları hem yapı olarak hem de üretim olarak farklılık gösterir. Özellikle yapısında bir ya da birden fazla bakır iletken teller bulunur. Yanma ya da patlamaya karşı ise maden kablolarının tümü PVC ile izole edilmiştir.

Maden kablolarının dış kısımları yani kılıf kısımları da PCV ile oluşturulmuştur. İç ve dış kısımlarında kablolara uygun dolgu malzemeleri kullanılır. Bununla beraber galvanizli çekilk tutucu bant ve yine galvanizli yuvarlak çekilk tel kablo yapılarında kullanılmıştır. BU şekilde özel yapılardan oluşturulan maden kabloları içerik olarak aynı şekilde üretilmektedir.

 Maden Kablolarının Özellikleri

Maden kablolarında özellikler seçilen maden kablosunun türüne göre değişir. Maden kablosu tercih edilirken mutlaka seçilen kablonun;

• İlgili standardına,
• Anma gerilimine,
• Test gerilimine dikkat edilmelidir. Genellikle anma gerilimi 640/1100 V aralığında olmaktadır. Test gerilimi ise kV şeklinde farklı değerlere sahip olmaktadır.

Maden kablosu özellikleri kablonun;

• Büküm,
• Ekran,
• İzolasyon,
• İletkenlik,
• Dolgu,

-Kılıf durumuna göre değişir. Her kabloda bu özellikler farklılık gösterir. Bu sebeple, kablo seçimi yapılırken bu özelliklerin her birine dikkat edilerek seçim yapılması gerekir. Maden yapısına uymayan özellikteki kablo kullanımı büyük risk taşımaktadır. Özellikle çalışanların hayati durumlarını riske düşürmektedir.

 Maden Kablolarının Kullanım Alanları

Maden ocaklarında kullanılan kablolar genel olarak zırh mekanik koruyuculuğuna sahiptir. Ayrıca kabloların tümünde topraklama iletkeni mevcuttur. Madenlerin içerisinde ve madenler için kullanılan malzemelerde bu kablolar çok önemli hale gelmektedir. Genellikle maden kabloları, maden içlerinde delici ya da kesici makineler için kullanılır. Bu cihazların maden içerisinde beslenmesini sağlayan maden kabloları güvenlik açısından çok önemlidir.

Maden ocakları için ayrıca üretilen maden kabloları, pek çok riski ortadan kaldırmaktadır. Özellikle madenlerde görülen patlama ya da yanma durumuna karşı koruyucu niteliktedir. Bu nedenle özel üretilen maden kabloları, yangının ya da patlamanın büyümesini ve çoğalmasını engeller. Bu sayede çalışanlar ve tüm maden ocakları riskten uzak daha rahat ve güvenlikli bir ortamda çalışma fırsatı elde ederler.