Kabloların Ham Maddeleri ve Özellikleri Nelerdir?

Kablo hammaddeleri; kablonun su geçirmezliği, yangına dayanıklılığı, iletkenliği gibi birçok konuda önemli bir faktördür. Bir elektrik kablosunun özellikleri ve kullanım alanları o kablonun yapıldığı materyallere göre değişmektedir.

Kabloların Katmanları

Elektrik enerjisi, havai sistem veya yeraltı kabloları ile iletilebilir veya dağıtılabilir. Kablolar esas olarak gereksinime göre tasarlanmıştır. Kablolar genelde bütün bir kılıf ile bir arada tutulan, bir ya da daha fazla tek tek izole edilmiş elektrik iletkenlerinin bir birleşimidir. Kablolar esas olarak; iletken, yalıtkan, iç kılıf, zırh ve dış kılıftan meydana gelir. Kabloların ham maddeleri ve özellikleri, kullanım alanlarına ve türlerine göre değişiklik gösterir. Ancak genel olarak kabloların üretiminde kullanılan ana hammaddeler şunlardır:

1. İletken Malzemeler

Kablonun elektrik veya sinyal iletimini sağlayan temel bileşenidir.

• Bakır (Cu): Yüksek iletkenlik, düşük direnç ve esneklik sunar. En yaygın kullanılan malzemedir.
• Alüminyum (Al): Daha hafif ve daha ucuzdur, ancak bakıra göre iletkenliği daha düşüktür.
• Fiber Optik Cam: Veri iletimi için kullanılan fiber optik kablolarda bulunur. Çok yüksek hızda veri transferi sağlar.

2. Yalıtkan Malzemeler

Elektrik kaçağını önlemek ve güvenliği sağlamak için iletkenin çevresinde kullanılır.

• PVC (Polivinil Klorür): Ucuz, esnek ve dayanıklıdır. Genellikle ev ve bina içi tesisat kablolarında kullanılır.
• PE (Polietilen): Daha iyi yalıtım özelliklerine sahiptir. Yüksek frekansta kullanılan kablolarda tercih edilir.
• XLPE (Çapraz Bağlı Polietilen): Yüksek sıcaklık dayanımı ve mükemmel elektriksel yalıtım sunar.
• EPR (Etilen Propilen Kauçuk): Esneklik ve ısıya dayanıklılığı yüksektir.

3. Koruyucu ve Kılıf Malzemeleri

Dış etkilere karşı kabloyu koruyan malzemelerdir.

• PVC: Su, kimyasal ve aşınmaya karşı dayanıklıdır.
• LSZH (Düşük Duman Sıfır Halojen – Low Smoke Zero Halogen): Yangın durumunda zehirli gaz salınımını önleyen özel bir malzemedir.
• Poliüretan (PUR): Aşınmaya, kimyasallara ve yağlara karşı yüksek direnç gösterir.
• Poliolefin: Dış ortam koşullarına dayanıklı olup yüksek sıcaklıklara karşı koruma sağlar.

4. Zırh Malzemeleri (Koruma Katmanları)

Mekanik darbelere, elektromanyetik girişime ve çevresel etkilere karşı ek koruma sağlar.

• Çelik Tel Zırh (SWA – Steel Wire Armour): Mekanik koruma için kullanılır, yer altı ve ağır sanayi uygulamalarında tercih edilir.
• Alüminyum Folyo veya Örgü (EMI Koruması): Elektromanyetik girişimi (parazitlenmeyi) önlemek için kullanılır.
• Bantlı veya Örgü Kalkanlama: Veri ve haberleşme kablolarında parazitleri azaltmak için uygulanır.

5. Dolgu Malzemeleri

Kablonun iç yapısını destekleyerek yuvarlak formunu korumasına yardımcı olur.

• Polipropilen (PP) Şerit veya Elyaf: Hafif ve dayanıklıdır.
• Jel Dolgu (Jelly Filled): Fiber optik kablolar için su geçirmezlik sağlar.

Özetle

• Bakır ve alüminyum: Elektrik iletkeni olarak kullanılır.
• PVC, PE, XLPE, EPR: Yalıtım için kullanılır.
• Çelik, alüminyum folyo, örgü kaplamalar: Mekanik ve elektromanyetik koruma sağlar.
• LSZH, poliüretan, poliolefin: Özel koruma ve güvenlik gereksinimleri için kullanılır.

Kablonun kullanım alanına göre malzemeler değişiklik gösterse de, bu temel hammaddeler birçok farklı kabloda bulunur.